March 16th, 2014 → 8:38 pm @ Aris Aristidou
Ακούμε συνέχεια πως η λιτότητα που επέβαλε η Τρόικα και το Γιούρογκρουπ στον λαό της Κύπρου είναι η μόνη μέθοδος για εξυγίανση της οικονομίας και να επανεύρει την ευρωστία της. Για να καλύψουμε τα λάθη και τις αδυναμίες πολλών κυβερνήσεων, των τραπεζών και της Ε.Ε/ΟΝΕ, θα πρέπει να τιμωρηθεί ολόκληρος ο λαός για όσο καιρό χρειάζεται να δράσει το φάρμακο του Μνημονίου, αν τελικά επενεργήσει θετικά.
Τα συγχαρητήρια από τον κ. Σόιμπλε δεν ανακουφίζουν. Στα ήξεις αφίξεις της τελευταίας Έκθεσης του ΔΝΤ, που αναφερθήκαμε σε προηγούμενο άρθρο, προστέθηκαν πρόσφατα ανάλογες επίσημες τοποθετήσεις του τύπου «σημασία δεν έχει πότε θα εξέλθουμε από τις δυσκολίες, αλλά πώς θα εξέλθουμε», εννοώντας, προφανώς, τις διαρθρωτικές αλλαγές στο όλο σύστημα που πρέπει να γίνουν. Κι όμως, ο χρόνος είναι καταλυτικά αμείλικτος.
Εξακολουθώ να υποστηρίζω τις εισηγήσεις του Μνημονίου για διαρθρωτικές αλλαγές στον ευρύτερο δημόσιο, ημικρατικό και τραπεζικό τομέα. Η επισήμανση πολλών απ’ αυτές χρονολογείται από πολλού. Η αυξανόμενη ευημερία λειτούργησε σαν άλλοθι κι αποπροσανατολιστικά από τη σωστή πορεία της οικονομίας. Η εισαγωγή του ΦΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1990 χρησιμοποιήθηκε σαν τυφλοσύρτης για την «εξυγίανση» των δημόσιων οικονομικών. Κάθε φορά που διευρύνετο το δημοσιονομικό έλλειμμα και για πολλά χρόνια απλώς αυξάνονταν οι συντελεστές του! Όταν πια εξαντλήθηκαν τα περιθώρια, το δημοσιονομικό πρόβλημα αντιμετωπίστηκε με την εισαγωγή του μέτρου «της φορολογικής αμνηστίας» και πάλιν ενός ad hoc μέτρου. Κανένα ριζικό μέτρο ανακοπής της ραγδαίας επέκτασης του δημόσιου τομέα γενικότερα λήφθηκε. Το ίδιο ακριβώς συνέβη με τις τράπεζες, οι οποίες για αρκετά χρόνια είχαν περισσότερα κέρδη από την επέκτασή τους στο εξωτερικό, παρά από τις εγχώριες δραστηριότητες. Η κατάσταση αυτή τις οδήγησε σε αλόγιστες κι αμελέτητες ενέργειες εδώ κι αλλού, χωρίς κανέναν ουσιαστικό έλεγχο από τις αρμόδιες νομισματικές Αρχές. Γι’ αυτό συμφωνώ κι υπερθεματίζω ότι είναι καιρός να βάλουμε τάξη στη συμπεριφορά μας. Εκείνο όμως που δεν συμφωνώ είναι στον τρόπο που θα γίνουν όλα αυτά. Ο τρόπος που επιλέγηκε, η απόλυτη λιτότητα, θυμίζει την προσπάθεια του χότζα, που βάλθηκε να μάθει τον γάιδαρό του να μην τρώει. Δεν ξέρω πόσο θα αντέξει αυτός ο λαός, προτού να έχει την τύχη του υπομονετικού εκείνου ζώου.
Η ανεργία, που παραδοσιακά ήταν η χαμηλότερη στην Ευρώπη, έχει φτάσει να ΄ναι η μεγαλύτερη, ιδιαίτερα στους νέους. Ολοένα και περισσότεροι στηρίζονται στα κοινωνικά παντοπωλεία για τον επιούσιό τους. Πολλοί ανησυχούν για το σπίτι τους, που είναι χρεωμένο. Οι μικρομεσαίοι κλείνουν τις επιχειρήσεις τους ο ένας μετά τον άλλον. Οι συνταξιούχοι, που στηρίζονταν βασικά στη σύνταξη για τα γεράματά τους, τη βλέπουν να μειώνεται συνεχώς, κατά παράβασιν κάθε συμβατικής δέσμευσης μιας ολόκληρης ζωής. Το κοινωνικό κράτος καταρρέει καθημερινά. Η αποσύνθεση της κοινωνίας έχει δρομολογηθεί. Ο χρόνος δεν εργάζεται υπέρ της κυπριακής κοινωνίας, της κυπριακής οικογένειας, των θεσμών που προσπαθήσαμε να στερεώσουμε.
Εάν οι κυβερνώντες αναμένουν ότι μέσα από το επιχειρούμενο δαντικό καθαρτήριο θα προκύψει μια καλύτερη οικονομία και κοινωνία, απατώνται. Θα ήθελα να ακούσω τη γνώμη των κοινωνιολόγων και των ψυχολόγων εν προκειμένω. Η δική μου η διαίσθηση λέει ότι οι τραυματικές εμπειρίες που περνά σήμερα ο τόπος θα αφήσουν τα σημάδια τους, περίπου όπως έγινε στη μεταπολεμική ελληνική κοινωνία, για να αναφερθώ σε δικούς μας ανθρώπους που ξέρουμε καλύτερα. Και γιατί θα πρέπει να επιχειρήσουμε να διορθώσουμε τα πάντα τώρα; Γιατί να βάλουμε όλα τα αβγά μας στο καλάθι της λιτότητας; Γιατί να μη νοιαστούμε πιο ενεργητικά για την επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας επιστρατεύοντας όλα τα μέσα που θα μπορούσαμε να διαθέσουμε; Εκτός από τις επισκέψεις του Προέδρου στο Κουβέιτ και το Κατάρ, που ακόμα να αποδώσουν, όλα τα άλλα που λέγονται κατά καιρούς, περί «επανεκκίνησης» της οικονομίας, δεν συνοδεύονται από συγκεκριμένα σχέδια και μέτρα. Το Κράτος θα μπορούσε να προωθήσει την οικονομική δραστηριότητα δημιουργώντας τις κατάλληλες συνθήκες για τον ιδιωτικό τομέα. Πρόσφατα, το ΕΤΕΚ επανήλθε στο θέμα της οικολογικής αναβάθμισης των πολυκατοικιών/κατοικιών.
Αυτό το πρόγραμμα και μόνο, για το οποίο το Κράτος δεν χρειάζεται να επιβαρυνθεί καθόλου, θα μπορούσε να γίνει το έναυσμα επανεκκίνησης του κατασκευαστικού τομέα και της οικονομίας γενικότερα. Γιατί η εξοικονόμηση δημοσίων δαπανών, που ζητά η Τρόικα ακόμη κι από τα κόμιστρα απόρων μαθητών κι από μείωση άλλων κοινωνικών ωφελημάτων, δεν επιδιώκεται π.χ. μέσω της μόνιμης εξοικονόμησης ενοικίων με την ανέγερση ιδιόκτητων κυβερνητικών κτιρίων με το σύστημα ΒΟΤ, κάτι που επίσης θα δραστηριοποιούσε ταυτόχρονα και τον τομέα των κατασκευών; Μα, επιτέλους, ποιοι ασχολούνται μ΄ αυτά τα θέματα στον Κυβερνητικό Μηχανισμό; Γιατί δεν ανατίθεται στην πιο αρμόδια Υπηρεσία, το πρώην Γραφείο Προγραμματισμού, να ετοιμάσει ένα Έκτακτο Σχέδιο για την κατάσταση; Εκτός από την έξοδο το συντομότερο δυνατόν από την παρούσα κρίση, θα χρειαστεί στη συνέχεια συνεχής παρακολούθηση κι επιτήρηση των εξελίξεων, με παρεμβάσεις όπου χρειάζεται, βασική λειτουργία του Γραφείου. Όμως εκείνο που προέχει τώρα είναι η επαναδραστηριοποίηση της οικονομίας.
Όταν καίγεται το σπίτι σου, τρέχεις πρώτα να σβήσεις τη φωτιά. Τι περιμένουμε; Να καεί ολόκληρο για να φτιάξουμε ένα καλύτερο;