March 15th, 2018 → 1:01 pm @ Aris Aristidou
Ένα βασικό στοιχείο της τεχνολογικής αναβάθμισης της οικονομίας και της ανάπτυξης γενικότερα, για την οποία μιλήσαμε ξανά, είναι η ευρύτερη χρησιμοποίηση του τρομερού εκείνου εργαλείου, που λέγεται ηλεκτρονικός υπολογιστής κι ό,τι αυτό συνεπάγεται. Το θέμα επανήλθε με την απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών για υιοθέτηση της ηλεκτρονικής τιμολόγησης στο δημόσιο τομέα. Με συμμετοχή κρατικών υπηρεσιών και φορέων του ιδιωτικού τομέα σε πρόγραμμα που συγχρηματοδοτείται από την ΕΕ θα τεθούν σε εφαρμογή οι αναγκαίες τεχνικές λύσεις για δημιουργία του κατάλληλου διοικητικού και ρυθμιστικού πλαισίου για ασφαλή ανταλλαγή ηλεκτρονικών τιμολογίων μεταξύ του ιδιωτικού τομέα και της Κυβέρνησης.
Όταν κατά τη διάρκεια των μεταπτυχιακών μου σπουδών έπρεπε να
κάνω πολύπλοκους οικονομετρικούς υπολογισμούς
για τις ανάγκες της διδακτορικής μου διατριβής στο Λονδίνο, αναγκάστηκα να
προστρέξω στις υπηρεσίες του ηλεκτρονικού υπολογιστή, που ήταν τότε ‘μαντρωμένος’
σε ειδικό δωμάτιο με τις κατάλληλες κλιματολογικές συνθήκες. Κτυπούσαμε σε
ταινία ή κάρτες τα στοιχεία μας, περιγράφαμε την εργασία που θέλαμε να γίνει
και τα δίναμε στον εντεταλμένο υπάλληλο. Την άλλη μέρα είχαμε τα αποτελέσματα.
Η όλη διαδικασία έμοιαζε λίγο με το Μύθο του Θησέα και της Αριάδνης, όπου στο
ρόλο του μινώταυρου ήταν ο αδηφάγος ηλεκτρονικός υπολογιστής κι εμείς τον
τροφοδοτούσαμε με χιλιάδες στοιχεία για να κορέσει την πείνα του. Ο υπολογιστής
δε διόρθωνε ποτέ τα δικά μας λάθη. Όμως μπορούσαμε να πειραματιστούμε ξανά και
ξανά μέχρι να βρούμε την ικανοποιητική λύση.
Όταν γύρισα στην Κύπρο το 1967, η χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών ήταν πολύ περιορισμένη. Πιο προχωρημένη στη χρήση της νέας αυτής τεχνολογίας ήταν η Κυβέρνηση (Γενικό Λογιστήριο, μισθολόγιο) κι οι Ημικρατικοί Οργανισμοί ΑΗΚ και ΑΤΗΚ (λογαριασμοί, μισθολόγιο), κάτι που καταδεικνύει ότι ο Δημόσιος Τομέας μπορεί να πρωτοτυπήσει όταν θέλει. Ο ιδιωτικός τομέας ακολούθησε πολύ αργότερα. Βάλαμε τότε στο Σχέδιο Ανάπτυξης, 1967-1971, ότι στα πέντε αυτά χρόνια θα προχωρούσαμε με τη μηχανογράφηση της Δημόσιας Υπηρεσίας με βάση την τότε τεχνολογία.
Δυστυχώς η πρόθεση προσέκρουσε στην αδυναμία έγκαιρης οργάνωσης για το έργο αυτό. Τότε υπήρχε μια υποτυπώδης Υπηρεσία Μηχανογράφησης στο Υπουργείο Οικονομικών, που με πολλή προσπάθεια αναβαθμίσαμε στο Τμήμα Μηχανογράφησης στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Μια πρώτη γεύση της αρνητικής στάσης προς τα νέα αυτά εργαλεία πήρα σε επίσκεψή μου στον Υπουργό Οικονομικών στα τέλη της δεκαετίας του 1960. Βρήκα εκεί το Γενικό Λογιστή να εκλιπαρεί για την εξασφάλιση μικρού ποσού για αναβάθμιση του ηλεκτρονικού υπολογιστή που είχε νοικιάσει. Αφού υπέδειξα τις σχετικές πρόνοιες του Πενταετούς Σχεδίου, ο Υπουργός συγκατένευσε, προς μεγάλη ανακούφιση του Γενικού Λογιστή. Δυστυχώς η αρνητική στάση των αρμοδίων στο θέμα απέτρεψε τη μετατροπή της Κύπρου σε πρωτοποριακή αγορά χρήσης των σύγχρονων αυτών εργαλείων πληροφορικής/επικοινωνίας. Μέχρι σήμερα η Κυβερνητική Μηχανή δεν έχει μηχανογραφηθεί σε αρκετά ικανοποιητικό βαθμό κι έτσι η ίδια αδυνατεί να αναλάβει γενικότερες πρωτοβουλίες για την περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας αυτής στην Κύπρο. Απεναντίας η αδράνεια της Κυβέρνησης εν προκειμένω ανέστρεψε τα αρχικά δεδομένα. Ο ιδιωτικός τομέας έχει ήδη προχωρήσει πολύ περισσότερο και προσφέρει υπηρεσίες στο Δημόσιο.
Η μόνη δικαιολογία για την Κυβέρνηση είναι η αρνητική αντίδραση των Υπαλλήλων να δεχθούν την καινοτομία αυτή και τις αλλαγές που συνεπάγονταν στην εκτέλεση της εργασίας τους. Όταν ως Γραφείο Προγραμματισμού προσφερθήκαμε να προμηθεύσουμε τα Υπουργεία με προσωπικούς υπολογιστές, αυτά ζητούσαν μαζί και επιπλέον προσωπικό για να τους λειτουργεί! Με αυτές τις νοοτροπίες δεν είναι παράξενο που και σήμερα είμαστε ουραγοί στην Ε.Ε. στη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών.
Σήμερα έχουμε δυο Τμήματα που ασχολούνται με το θέμα, το Τμήμα Υπηρεσιών Πληροφορικής του Υπουργείου Οικονομικών και το Τμήμα Ηλεκτρονικών Επικοινωνιών του Υπουργείου Μεταφορών/Επικοινωνιών. Το πρώτο είναι αρμόδιο για θέματα εφαρμογής της πληροφορικής/ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στο Δημόσιο Τομέα. Αποστολή του είναι ο προγραμματισμός, η ανάπτυξη, εγκατάσταση, διαχείριση και η συντήρηση εφαρμογών Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών που εκσυγχρονίζουν τη λειτουργία της Δημόσιας Υπηρεσίας με σκοπό τη βελτίωση των παρεχόμενων προς το κοινό υπηρεσιών, την αύξηση της παραγωγικότητας και της αποδοτικότητας, τη μείωση των κόστων λειτουργίας και την εξοικονόμηση πόρων και χρόνου.
Το δεύτερο
είναι επιφορτισμένο με τη διαχείριση των ραδιοσυχνοτήτων καθώς και του πλαισίου
για την εφαρμογή των ηλεκτρονικών υπογραφών. Έχει τις εκτελεστικές
εξουσίες/αρμοδιότητες της διαχείρισης των συχνοτήτων και γενικά της ρύθμισης των ραδιοεπικοινωνιών,
συμπεριλαμβανομένων και των δορυφορικών επικοινωνιών. Επίσης είναι υπεύθυνο για
την επιτήρηση της αγοράς ραδιο-εξοπλισμού και για την εκπόνηση του Εθνικού
Σχεδίου Ραδιοσυχνοτήτων. Στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων αυτών συμβουλεύει τον
Υπουργό Συγκοινωνιών και Έργων σε όλα τα θέματα που αφορούν τις ηλεκτρονικές
επικοινωνίες και εκπροσωπεί την Κύπρο σε διεθνείς οργανισμούς και επιτροπές της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επιπρόσθετα, από το 2009, έχει οριστεί ως ο εκτελεστικός
βραχίονας του Υπουργού Συγκοινωνιών και Έργων για τη διαμόρφωση και εφαρμογή
ολοκληρωμένης εθνικής στρατηγικής για την Κοινωνία της Πληροφορίας.
Δεν μπορώ να πω με βεβαιότητα τί άλλο
πρέπει να γίνει, αλλά βλέποντας από τη μια την καθυστέρηση μηχανογράφησης πολλών
Κυβερνητικών δραστηριοτήτων κι από την άλλη ακούοντας τα παράπονα του ιδιωτικού
τομέα για καθυστερήσεις και ασάφειες αναφορικά με το νομικό και διαχειριστικό
πλαίσιο μέσα στο οποίο κινείται η περαιτέρω χρήση του διαδικτύου στις
επιχειρήσεις, διερωτώμαι γιατί τα δυο Τμήματα δεν έπρεπε να βρουν τον τρόπο να
ενώσουν τις δυνάμεις και δυνατότητές τους;