June 18th, 2018 → 6:13 pm @ Aris Aristidou
Με αφορμή διάφορα παράδοξα και περίεργα που συμβαίνουν τελευταία στον ταλαίπωρο Τόπο μας πολλοί διερωτώνται αν ως λαός πελαγοδρομούμε χωρίς συγκεκριμένο στόχο. Και δεν εννοούν μόνο το μεγάλο πρόβλημά μας, το Κυπριακό, αλλά και τα καθημερινά φαινόμενα αντικοινωνικής συμπεριφοράς που παρουσιάζονται καθώς κι έλλειψης ορθού προσανατολισμού προς τα πρόσω.
Κι όμως ένας μόνιμος στόχος υπάρχει κι αυτόν θα πρέπει να επιδιώκουμε: η ορθή και δίκαιη επίλυση του Κυπριακού και η απαλλαγή της Νήσου από τον ασφυκτικό εναγγαλισμό της Τουρκίας. Είναι προς αυτή την κατεύθυνση που όλοι θα πρέπει να εργαζόμαστε παραμερίζοντας τις ιδεολογικές, κομματικές ή προσωπικές διαφορές. Επειδή όμως μπορεί να πάρει κάποιο χρόνο για να επιτευχθεί ο στόχος αυτός, που δεν εξαρτάται από μας, εμείς θα πρέπει να δημιουργήσουμε εκείνες τις προυποθέσεις που είναι απαραίτητες για ένα μακροχρόνιο αγώνα.
Όπως ανέφερα κι άλλοτε, όταν επέστρεψε ο Μακάριος από την αναγκαστική εξορία, στην πρώτη μας έκθεση προς την Κεντρική Επιτροπή Προγραμματισμού, της οποίας προήδρευε, την Άνοιξη του 1975, τονίζαμε τη θετική ανταπόκριση της βαριά πληγείσας οικονομίας στην ‘θεραπεία στην οποία την υποβάλλαμε’. Αφού καθησυχάζαμε την Επιτροπή για το οικονομικό μέλλον, προχωρήσαμε και σ’ ένα βήμα περισσότερο πολιτικό. Δεν είχε νόημα να κερδηθεί απλά η μάχη της οικονομίας. Τόσο ο αγώνας για οικονομική ανάκαμψη, όσο και τα αποτελέσματά της, έπρεπε να εξυπηρετούν τον αγώνα της Κύπρου και να συνάδουν με τις ανάγκες της επιβίωσης του λαού μας στον Τόπο αυτό.
Η εισήγησή μας ήταν να επεξεργαστούμε ένα σχέδιο για τόνωση του ηθικού του λαού, που από τη μια να προλαβαίνει τυχόν αρνητικές επιπτώσεις από την εισβολή κι από την άλλη να τον ωθεί σε ενεργητική κινητοποίηση. Κι επειδή πιο πιθανό ήταν τα πράγματα να οδηγηθούν σε βάθος χρόνου, όπως κι έγινε, θεωρήσαμε ότι, πέραν των μέτρων οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, έπρεπε να αναληφθούν πρόσθετες συντονισμένες ενέργειες για να οπλιστεί ο λαός με εκείνες τις αρετές που χρειάζεται ένας αγωνιζόμενος για επιβίωση λαός. Η Κεντρική Επιτροπή προχώρησε στο διορισμό μιας Υπουργικής Επιτροπής (Επιτροπής Πολιτικής) υπό τον Υπουργό Εξωτερικών, καθώς και μιας Τεχνικής Επιτροπής, υπό την προεδρία μου, για να επεξεργαστούμε συγκεκριμένες προτάσεις.
Η Τεχνική Επιτροπή, που αποτελείτο από εκλεκτούς ειδικούς του Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα, συνήλθε σε πολλές και πολύωρες συνεδρίες εκτός ωρών εργασίας και υπέβαλε την Έκθεσή της στον Πρόεδρο Μακάριο και τα Μέλη της Υπουργικής Επιτροπής. Οι όροι εντολής της ήταν ‘η μελέτη και υποβολή εισηγήσεων για συγκεκριμένους τρόπους και μέσα συνεχούς τόνωσης του ηθικού κι εμψύχωσης του λαού προς δημιουργική κινητοποίηση’. Η Επιτροπή ασχολήθηκε ειδικότερα με το θέμα της δημιουργίας του αναγκαίου ψυχικού υποστρώματος αντοχής, εγκαρτέρησης και διάθεσης για αγώνα μεταξύ του λαού, το οποίο να συμβάλλει θετικά στην όλη προσπάθεια επιβίωσης του Κυπριακού Ελληνισμού καθώς και με τη δημιουργία εκείνων των προυποθέσεων, που θα αποσοβήσουν τυχόν διασπαστικές τάσεις ή ανεύθυνες ενέργειες, που αντιστρατεύονται τα ήθη και τα καλώς νοούμενα συμφέροντα της Κύπρου.
Πιστεύω ότι οι πολιτικές και κοινωνικές εξελίξεις έκτοτε δικαίωσαν τη σκοπιμότητα των πιο πάνω ενεργειών. Παρά την οικονομική ευρωστία, που απέκτησε ο Τόπος, καθημερινά βιώνουμε σωρεία κοινωνικών προβλημάτων, απόρροια των πληγών πάνω στον κοινωνικό ιστό που άφησε η εισβολή, ο ξεριζωμός κι η ανατροπή των παραδοσιακών αξιών και αρχών. Οραματιζόμαστε μια κοινωνία έντονα δραστηριοποιημένη και δημιουργική, που να υποτάσσει εθελοντικά το ατομικό συμφέρον στο κοινωνικό. Η επίπλαστη ομαλότητα, που σιωπηρώς αφήσαμε να δημιουργηθεί με το πέρασμα του χρόνου, δε συνάδει με το μέγεθος του ενδεχόμενου κινδύνου που επικρέμαται πάνω στο μέλλον του Τόπου.
Δυστυχώς παρά τις επανειλημμένες υπενθυμίσεις μας, η Υπουργική Επιτροπή συνήλθε μια και μοναδική φορά με άδοξο τέλος, γιατί οι πλείστοι Υπουργοί αποχώρησαν σύντομα λόγω άλλων υποχρεώσεων. Από δικής μας πλευράς, εκτός των προσπαθειών για προώθηση κάποιων από τις εισηγήσεις της Έκθεσης, εντάξαμε τα ευρήματά της στο Δεύτερο Έκτακτο Σχέδιο, 1977-1978, από το οποίο και το πιο κάτω περιληπτικό απόσπασμα:
‘ Η οικονομική ανέλιξη κι ευρωστία δεν είναι αυτοσκοπός αλλά αναγκαία προυπόθεση και μέσο για την επιτυχή έκβαση του αγώνα της Κύπρου. Το παρόν Σχέδιο, που περιέχει την οικονομική και κοινωνική Κυβερνητική πολιτική, θα λαμβάνει υπόψη γενικότερες επιδιώξεις, π.χ. την θωράκιση του λαού με αγωνιστική διάθεση, καρτερία, αντοχή και γενικά με όλες εκείνες τις αρετές, που είναι αναγκαίες για ένα αγώνα επιβίωσης στον Τόπο αυτό’. Και συνεχίζει: ‘Για να επιτευχθούν τα πιο πάνω χρειάζεται η δημιουργία ορισμένων θετικών κι ενεργητικών συναισθημάτων όπως: Αίσθημα αξιοπρέπειας, με τη δημιουργία ευκαιριών αξιοπρεπούς διαβίωσης μέσω της ταχείας απασχόλησης και δραστηριοποίησης του αδρανούντος εργατικού δυναμικού, ώστε κάθε οικογένεια να κερδίζει τα προς το ζην και να παύσει να εξαρτάται από την Κρατική μέριμνα. Αίσθημα αλληλεγγύης, με την καταπολέμηση του αρνητικού συναισθήματος περί ύπαρξης τυχερών και άτυχων μεταξύ του λαού. Αίσθημα ανθεκτικότητας, με τη συνεχή βελτίωση των όρων διαβίωσης του λαού και τη δημιουργία εμπιστοσύνης στο οικονομικό μέλλον της Κύπρου. Αίσθημα μαχητικότητας και συμμετοχής, με τη δημιουργία κλίματος λιτότητας και περισυλλογής, την πάταξη της πολυτέλειας κι αισχροκέρδειας, τη συνεχή βελτίωση των όρων και του περιβάλλοντος διαβίωσης των εκτοπισθέντων, τη θέση της οικονομίας στην εξυπηρέτηση των πολιτικών σκοπών, τη δημιουργία νέας νοοτροπίας και νέας πνοής’.