August 10th, 2015 → 9:21 pm @ Aris Aristidou
Αναφέρθηκα προηγουμένως στην αδήριτη ανάγκη αναβάθμισης του τουρισμού μας και την καθιέρωση της Κύπρου σαν ξεχωριστού τουριστικού προορισμού. Μόνο έτσι θα διασφαλίσουμε την σταθερή ανοδική πορεία του τομέα, κάτι που δεν καταφέραμε ακόμη, θα καλύψουμε την μεγάλη απόσταση από τις Χώρες των τουριστών και θα ανοίξουμε πιο μακρινές αγορές, όπως η Αμερική και η Άπω Ανατολή. Κι όμως έγιναν πολλές προσπάθειες για να καταστεί το τουριστικό προιόν της Κύπρου μοναδικό και ποιοτικό. Θα αναφερθώ σε μερικές περιπτώσεις στις οποίες είχα προσωπική ανάμειξη.
Για να διατηρήσουμε την πατροπαράδοτη φιλοξενία που ενθουσίαζε τους επισκέπτες μας στη δεκαετία του 1960, σε αντίθεση με άλλους μεσογειακούς προορισμούς, που τους έβλεπαν σαν αντικείμενα για εκμετάλλευση, μεριμνήσαμε να περιληφθούν ειδικά μαθήματα στο αναλυτικό πρόγραμμα του ΙΞΕΤ, ώστε τα στελέχη των τουριστικών καταλυμάτων κι αλλού να βλέπουν τους τουρίστες σαν φιλοξενούμενούς τους, όπως ακριβώς γίνεται με τους ξένους που δεχόμαστε στο σπίτι.
Μέχρι να μπορέσουμε να κάνουμε όλα όσα χρειάζονται για αναβάθμιση του τουριστικού προιόντος υπήρχε-και υπάρχει και τώρα-κάτι βασικό που μπορούμε να κάνουμε: να διατηρούμε την Κύπρο καθαρή και να είμαστε ευγενικοί στους ξένους μας. Είμαστε σχετικά φτωχοί ακόμη σε τουριστικά προιόντα, όμως, μπορούσαμε να είμαστε καθαροί κι ωραίοι! Για αρκετά χρόνια, τον Απρίλη/Μάη Λειτουργοί Προγραμματισμού επισκέπτονταν τα κυριότερα τουριστικά θέρετρα για να δουν με τις Τοπικές Αρχές κατά πόσο όλα ήταν έτοιμα για να δεχθούν τους ξένους τους, όπως καθαρές παραλίες, σωστικά συνεργεία, σημαδούρες λουομένων, προγράμματα που επεξεργαστήκαμε με τα αρμόδια Τμήματα. Θα πρέπει και τώρα να κάνουμε περίπου ό,τι κάνουν οι νοικοκυρές στα χωριά για να υποδεχτούν το Πάσχα και τα Χριστούγεννα. Κανένας τουρίστας δεν πρέπει να φεύγει παραπονεμένος από την Κύπρο. Οι ευχαριστημένοι τουρίστες είναι η καλύτερη διαφήμιση του τουρισμού μας.
Προχωρήσαμε πριν από την εισβολή στην ετοιμασία, μαζί με την Ουνέσκο, ενός σχεδίου για τουριστική αξιοποίηση των αρχαιοτήτων μας. Φανταστείτε τι θα μπορούσαμε να προβάλουμε από την μακραίωνη ιστορία μας. Δυστυχώς η όλη εργασία που έγινε τότε δεν τελεσφόρησε γιατί ξεκινήσαμε από τα αρχαία μνημεία της Επαρχίας Αμμοχώστου, κυρίως την Καντάρα, τα οποία εγκλωβίστηκαν μετά την εισβολή. Όμως το θέμα παραμένει. Πώς αξιοποιούμε τις αρχαιότητές μας και την ιστορία μας για προώθηση του ποιοτικού τουρισμού;
Στη δεκαετία του 1980 στην επιθυμία μας να διευρύνουμε τους σκοπούς επίσκεψης τουριστών στην Κύπρο προσπαθήσαμε να βάλουμε σε πράξη μια ιδέα μας για την ανάπτυξη του αρχαιολογικού και ιστορικού θεματικού τουρισμού. Τούτο θα σήμαινε, πέραν της φυσικής αξιοποίησης των αρχαιολογικών και ιστορικών μας χώρων, την ετοιμασία εκδρομικών προγραμμάτων, επεξηγηματικού υλικού και μέσων οπτικοακουστικής τεκμηρίωσης. Σε ανεπίσημη συνεργασία με Γάλλους ειδικούς είχαμε επιλέξει μάλιστα ένα πολιτιστικό και ιστορικό εκδρομικό πρόγραμμα που διελάμβανε οργανωμένη περιήγηση μιας, δύο ή και τριών ημερών ανάλογα με τον τόπο διαμονής του τουρίστα. Οι ίδιοι οι Γάλλοι φίλοι είχαν εισηγηθεί να δώσουμε στο πρόγραμμα αυτό την πάρα πολύ εύστοχη ονομασία ‘Αρχαιόδρομος’. Όπως γίνεται αντιληπτό η εφαρμογή ενός τέτοιου προγράμματος χρειάζεται αρκετή προεργασία και ευελιξία. Δεν είναι απλή υπόθεση ένας τουρίστας που έρχεται με ένα σύστημα ‘όλων περιλαμβανομένων’ να μείνει δυο και τρεις μέρες εκτός βάσης.
Ανάλογα προγράμματα μπορεί να έχουν σαν θέμα παρμένο από τη θρησκεία ( περιοδεία των Αποστόλων Παύλου και Βαρνάβα, περιπέτεια της ξαδέλφης του Μωάμεθ), τη μυθολογία (μύθος της Αφροδίτης και του Άδωνη, του Θησέα και της Αριάδνης) και την ιστορία (σταυροφορίες κ.ά.). Είμαι βέβαιος ότι οι ιστορικοί κι οι ειδικοί σε μοντέρνες εικαστικές τεχνολογίες θα μπορούσαν πολλά να εισηγηθούν, αν τους το ζητούσαμε.
Με τα πιο πάνω δεν θα πρέπει να εκληφθεί ότι παραγνωρίζουμε την ανάγκη αναβάθμισης των ξενοδοχείων μας, τον εμπλουτισμό του τουριστικού μας προιόντος με πρόσθετα έργα υποδομής (γήπεδα τέννις, καζίνο, πάρκα ψυχαγωγίας, υψηλού διεθνούς περιεχομένου ή τοπικής παράδοσης, διευκολύνσεις για ειδικούς σκοπούς όπως γήπεδα για ξένους αθλητές, για φιλοξενία και περίθαλψη ηλικιωμένων ή ιατρική περίθαλψη γενικά κλπ), τη συνεχή αναβάθμιση κι εκσυγχρονισμό των αεροδρομίων, των λιμανιών και των μαρίνων για περιηγητικό τουρισμό, την αισθητική αναβάθμιση του περιβάλλοντος, την οικονομικότερη λειτουργία όλων των πτυχών των προσφερόμενων υπηρεσιών προς τους ξένους. Για κάθε ένα τομέα με δυνατότητες προσέλκυσης ξένων ολόχρονα θα πρέπει να ετοιμαστεί συγκεκριμένο πρόγραμμα από τον ΚΟΤ σε συνεννόηση με τους αντίστοιχους επαγγελματικούς συνδέσμους, το οποίο και να τεθεί σε εφαρμογή με τη συμπαράσταση και συνεργασία των αρμοδίων Κυβερνητικών κι άλλων Οργανισμών.
Θα κλείσω με μια ακόμη εισήγηση. Όταν βρέθηκα τη δεκαετία του 1980 στη Βουδαπέστη παραξενεύτηκα για το πλήθος των ξένων τουριστών το Δεκέμβρη σε αντίθεση με την Κύπρο όπου η τουριστική περίοδος περιορίζετο στην περίοδο του καλοκαιριού. Γυρίζοντας έθεσα πολύ έντονα το θέμα παράτασης της τουριστικής περιόδου. Έγινε πολύ καλή προεργασία από το Γραφείο κι είμαστε έτοιμοι να υποβάλουμε το θέμα στην Επιτροπή Προγραμματισμού για τα περαιτέρω. Παραξενεύτηκα όμως γιατί όταν ζητούσα κάποια πληροφορία οι ιδιοκτήτες ή οι διευθύνοντες τα ξενοδοχεία έλειπαν για διακοπές για να ηρεμήσουν από την ένταση του καλοκαιριού. Επειδή γνώριζα ότι η δουλειά τους ήταν πολύ σκληρή και για τους ίδιους και για τις οικογένειές τους θεώρησα ότι δεν έπρεπε σε κείνο το στάδιο να τους επιβαρύνουμε περισσότερο. Ήταν λάθος και πρέπει να διορθωθεί!
Δρ Ιάκωβος Αριστείδου