July 12th, 2018 → 12:31 pm @ Aris Aristidou
Αναλύοντας τον ρόλο της παιδείας στη διαμόρφωση του χαρακτήρα των παιδιών σκέφτηκα να αναφερθώ και στον ρόλο της Εκκλησίας στον κόσμο. Για το θέμα αυτό έχουν γραφτεί πολλά από πολλούς κατά καιρούς. Μια και δεν είμαι ειδικός στα εκκλησιαστικά θέματα (σπούδασα οικονομολογία κι όχι θεολογία) δεν μου πέφτει λόγος να ερμηνεύσω την θρησκευτική πλευρά του θέματος. Σαν ένας κοινωνικός επιστήμονας όμως, που ενδιαφέρεται, όχι μόνο για την οικονομική, αλλά πάνω απ’ όλα για την κοινωνική ανάπτυξη και την ποιότητα ζωής όλων, μικρών και μεγάλων, έχω και σε άλλες περιπτώσεις αναφερθεί στον καταλυτικό ρόλο που μπορεί η Εκκλησία να διαδραματίσει προς αυτή την κατεύθυνση. Οι αρχές της Εκκλησίας, αν εφαρμοστούν συστηματικά, μπορούν να δώσουν το πλαίσιο για επίτευξη του στόχου της ορθής κοινωνικής συμπεριφοράς.
Οραματιστήκαμε μια κοινωνία αναπτυγμένη οικονομικά και αξιακά. Η οικονομική ανάπτυξη είναι απαραίτητη για συνεχή βελτίωση διαφόρων πτυχών της ζωής, που με τη σειρά της θα δημιουργήσει το πλαίσιο για μια πιο κοινωνική κι ανθρώπινη συμπεριφορά των ατόμων. Η κάλυψη των βασικών αναγκών του ατόμου κι η προσδοκία ενός καλύτερου μέλλοντος μπορούν να λειτουργήσουν σαν ανασταλτικοί παράγοντες αντικοινωνικής συμπεριφοράς υπό διάφορες μορφές. Πολλά από τα φαινόμενα που παρουσιάζονται καθημερινά θα μπορούσαν να εκλείψουν εάν οι ανάγκες των ατόμων ικανοποιούνταν από την νόμιμη δραστηριότητα κι απασχόλησή τους. Αλλά κι εκεί που δημιουργούνται διαφορές μεταξύ των ατόμων, η ομαλή λειτουργία της Πολιτείας και της Δικαιοσύνης μπορούν να εξομαλύνουν τα πράγματα.
Η δύναμη της Εκκλησίας, πνευματική και κοσμική, θα μπορούσε να λειτουργήσει καταλυτικά προς την επίτευξη των πιο πάνω στόχων. Όλη η χριστιανική διδασκαλία, για να περιοριστώ σ’ αυτή που ξαίρω καλύτερα, αναφέρεται στο σωστό τρόπο ζωής και συμπεριφοράς του ατόμου απέναντι στην κοινωνία και τους συνανθρώπους του. Διδάσκει με πολλούς τρόπους και παραδείγματα όλες εκείνες τις αξίες που πρέπει να διέπουν την ζωή και συμπεριφορά του ανθρώπου: την αγάπη προς τον πλησίον, τη μεγαλοψυχία, τη συγχώρεση, την αλληλοβοήθεια, την ισότητα, τη δικαιοσύνη….Όλες αυτές οι αρχές μπορούν να καλλιεργηθούν καλύτερα στα σχολεία. Γι αυτό κι επιμένω για ανάθεση του έργου στους σωστά επιλεγμένους εκπαιδευτικούς και αύξηση του χρόνου παραμονής των παιδιών κάτω από την επίδραση του σχολείου. Όμως κι η Εκκλησία θα πρέπει να ανασκοπήσει τον ρόλο της στο θέμα αυτό. Πέραν των τελετουργικών δραστηριοτήτων, που είναι βέβαια απαραίτητες σαν βάση για την εμπέδωση των χριστιανικών αρχών γενικά, η Εκκλησία θα πρέπει να επεξεργαστεί ειδικό πρόγραμμα καταπολέμησης/εξάλειψης των οποιωνδήποτε αντικοινωνικών φαινομένων. Έτσι είναι που θα ολοκληρώσει το έργο της.
Ξεκινώντας από τον θεσμό των κατηχητικών σχολείων, άνκαι πέρασαν πολλά χρόνια που φοίτησα σ’ αυτά, νομίζω ότι τα μηνύματα που πρέπει να εκπέμπουν, πέραν της απλοποιημένης ερμηνείας της Καινής Διαθήκης, πρέπει να απευθύνονται περισσότερο προς τη διαμόρφωση των χαρακτήρων των παιδιών ώστε να γίνουν ‘καλοί κ’αγαθοί’ αυριανοί πολίτες. Το ίδιο θα πρέπει να γίνεται στο μάθημα των Θρησκευτικών στα σχολεία. Η Εκκλησία θα πρέπει να αναθέσει σε ειδικούς θεολόγους/κοινωνιολόγους/ ψυχολόγους σε συνεργασία με τις Εκπαιδευτικές Αρχές την ανάπτυξη των αναγκαίων αναλυτικών προγραμμάτων και τη συγγραφή των κατάλληλων βοηθημάτων. Το ίδιο θα πρέπει να γίνει και με τις από άμβωνος ομιλίες τις Κυριακές και γιορτές. Πέραν της ανάλυσης του Ευαγγελίου της ημέρας, οι ομιλίες θα πρέπει να αναφέρονται και στην κατάσταση, που επικρατεί στον Τόπο και την οποία θέλουμε να διορθώσουμε. Έτσι θα γίνει πιο πειστικό το κήρυγμα.
Πέραν των πιο πάνω, η Εκκλησία θα πρέπει να ενισχύσει τον ρόλο της στα καθημερινά προβλήματα των πολιτών κάνοντας πράξη τα διδάγματα του Χριστιανισμού. Ενώ έχει να επιδείξει πολλές τέτοιες ενέργειες και φιλανθρωπικά έργα, η γενικότερη εντύπωση είναι ότι ενεργεί σαν ένας άλλος οικονομικός οργανισμός, που προωθεί τα οικονομικά του συμφέροντα. Μάλιστα λόγω του ότι διαθέτει μεγάλες εκτάσεις εκκλησιαστικής γης και πλούτο, πολλές φορές η Εκκλησία παρουσιάστηκε σαν ανασταλτικός παράγοντας ανάπτυξης μιας περιοχής. Το ίδιο έγινε και σε άλλες οικονομικές δραστηριότητες (ανάμειξη Εκκλησίας σε τραπεζικές δραστηριότητες). Δεν είμαι εναντίον της οικονομικής ευρωστίας της Εκκλησίας, όπως κι οποιουδήποτε οργανισμού ή ατόμου. Όμως είναι απαραίτητο τα μέσα, που διαθέτουν, να χρησιμοποιούνται για σωστούς σκοπούς. Για προώθηση των ιερών σκοπών της Εκκλησίας και για περαιτέρω υγιή ανάπτυξη της οικονομίας προς το συμφέρον όλων.
Τούτο είναι απαραίτητο μια και ο καταλυτικός ρόλος που έπαιζε παλιότερα η Εκκλησία στη ζωή των ανθρώπων έχει αλλάξει. Στην εποχή μας χρειάζεται μια σύγχρονη πολιτική προσέγγισης λόγω της κρίσης που διέρχονται οι κοινωνικές και οι ηθικές αξίες αλλά και λόγω της στάσης του ατόμου απέναντί τους. Υπάρχει ανάγκη μιας πιο άμεσης επαφής των λειτουργών της Εκκλησίας με τα άτομα και τις οικογένειές τους. Όπως κι οι κοινωνικοί Λειτουργοί του Κράτους έτσι κι οι Λειτουργοί της Εκκλησίας, οι ιερείς, θα πρέπει να προσεγγίζουν όσους έχουν ανάγκη για να συμπαρασταθούν και να βοηθήσουν στην επίλυση των προβλημάτων τους είτε με μεσολάβηση προς τις κρατικές υπηρεσίες είτε παρέχοντας άμεση βοήθεια από τα σχετικά ταμεία της Εκκλησίας. Το γεγονός ότι τώρα υπάρχει η Κρατική Κοινωνική Μέριμνα, που συνεχώς ενισχύεται, δεν πρέπει να θεωρείται ότι απαλλάσσει την Εκκλησία από το έργο αυτό. Η βοήθειά της εντάσσεται μέσα στα ορθά πλαίσια της εκκοσμίκευσης του έργου Της.