June 20th, 2018 → 12:27 pm @ Aris Aristidou
Η Κύπρος θα πρέπει να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 24% μέχρι το 2030 σε σχέση με τα επίπεδα του 2005, στο πλαίσιο της εφαρμογής του Κανονισμού που εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Κοινοβούλιο. Παρόλο που ο νέος στόχος είναι χαμηλός σε σχέση με τους αντίστοιχους στόχους στην ΕΕ, θα είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθεί χωρίς σημαντικές αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική. Θα καταστεί απαραίτητο να αλλάξει η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με ακάθαρτο πετρέλαιο σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας (ηλιακή, αιολική) και φυσικό αέριο, καθώς και άλλες χρήσεις πετρελαίου, όπως στα αυτοκίνητα.
Από τη δεκαετία του 1960 η Κύπρος ήταν μεταξύ των πρώτων χωρών που χρησιμοποίησε την ηλιακή ενέργεια για θέρμανση νερού κι αργότερα για οικιακό κλιματισμό με πρωτοβουλία ορισμένων πρωτοπόρων βιομηχάνων. Μετά την εισβολή μετακαλέσαμε το Γαλλικό Οίκο Sema Metra για τη διεξαγωγή εμπεριστατωμένης μελέτης για την παραγωγή ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ήλιο και αέρα, που και πάλι έμεινε ανεκμετάλλευτη. Πολλά από τα κατοπινά μας προβλήματα στον τομέα της ενέργειας θα είχαν προληφθεί αν από τότε ασχολούμαστε πιο συστηματικά με το θέμα.
Οι προσπάθειες που έγιναν έκτοτε για περαιτέρω χρήση του ήλιου για άλλους οικιακούς σκοπούς λίγα απέφεραν μέχρι σήμερα. Κι όμως η χρησιμοποίηση της ηλιακής/αιολικής ενέργειας, όχι μόνο θα βοηθούσε στην εξοικονόμηση πόρων, αλλά θα βοηθούσε στην αντιμετώπιση πιο σοβαρών κινδύνων με την μόλυνση του περιβάλλοντος από τους εκπεμπόμενους ρύπους λόγω της χρήσης πετρελαιοειδών. Κάτι ανάλογο έγινε και με την μη χρησιμοποίηση μιας άλλης ανανεώσιμης πηγής ενέργειας, του αέρα. Από τη δεκαετία του 1980 προσπαθήσαμε να εκμεταλλευτούμε πιο συστηματικά τον τρόπο άντλησης νερού από υπόγεια στρώματα χρησιμοποιώντας την πατροπαράδοτη μέθοδο των ανεμόμυλων, δηλαδή τη δύναμη του αέρα, και για την παραγωγή ηλεκτρισμού. Παρόλο που βοηθήσαμε στη δημιουργία αιολικών πάρκων σε αρκετά σημεία της Κύπρου ούτε κι εδώ σημειώθηκε η προσδοκώμενη πρόοδος.
Παρά την κάποια πρόοδο που συντελείται με την αδειοδότηση ηλιακών και αιολικών πάρκων, η πρόοδος γίνεται με βήμα σημειωτόν ώστε τίποτε επαναστατικό να μην έχει επιτευχθεί μέχρι σήμερα στα θέματα αυτά. Αν μάλιστα ληφθεί υπόψη η προβλεπόμενη καθυστέρηση λόγω εξωτερικών παραγόντων στην αξιοποίηση του φυσικού αερίου της Κυπριακής ΑΟΖ ως άλλης πηγής ενέργειας εντός της Κύπρου, τα οικονομικά και περιβαλλοντικά προβλήματα θα συνεχιστούν και θα χειροτερεύσουν. Συμφωνώ απόλυτα με τον Χαράλαμπο Έλληνα, ειδικό σε θέματα ενέργειας και πρώην εκτελεστικόν πρόεδρο της ΚΡΕΤΥΚ, που σε πρόσφατο άρθρο του ανέφερε ότι ‘η Κύπρος θα χάσει το τρένο του φθηνού ηλεκτρικού ρεύματος, της μείωσης των ατμοσφαιρικών ρύπων, ακόμα και της εκμετάλλευσης του φυσικού αερίου, αν δεν εμπλουτίσει δραστικά τον ενεργειακό σχεδιασμό της’.
Με την ευκαιρία ήθελα να επανέλθω σε κάποιες εισηγήσεις που μπορούν πρακτικά να βοηθήσουν από τη μια να μειωθεί η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος και από την άλλη να περιοριστούν οι ρύποι που μολύνουν την ατμόσφαιρα και πλήττουν την υγεία του πληθυσμού. Βασικά είναι απαραίτητο η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας να γίνεται περισσότερο χρησιμοποιώντας ανανεώσιμες πηγές, ηλιακή και αιολική ενέργεια, και φυσικό αέριο παρά με ακάθαρτο πετρέλαιο. Στην προσπάθεια αυτή είμαι βέβαιος θα μπορούσαμε να έχουμε τόσο την τεχνική όσο και την οικονομική στήριξη της ΕΕ.
Πιστεύω το θέμα είναι πιο απλό απ’ ό,τι φαίνεται διαχρονικά. Απλά θα πρέπει συστηματικά να ενσκήψουμε στα τυχόν προβλήματα, που παρουσιάζονται. Από τη μια όλες μας οι δημόσιες και ιδιωτικές κατασκευές θα φροντίζουμε να χρησιμοποιούν και την ηλιακή ενέργεια για τη λειτουργία τους. Μπορεί τούτο να σημαίνει κάποια πρόσθετη κεφαλαιουχική επιβάρυνση, όμως από την εξοικονόμηση κόστους κατά τη λειτουργία τους σύντομα θα καλυφθεί. Οι αρμόδιες Υπηρεσίες θα πρέπει να το φροντίσουν αυτό κι ακόμη να εισηγηθούν τρόπους να ξεπεραστεί το πρόβλημα εκεί όπου υπάρχει. Το παράδειγμα θα πρέπει να το δώσει η Κυβέρνηση κατά την ανέγερση η ανακαίνιση δημοσίων κτιρίων με απώτερο σκοπό την ενεργειακή τους αναβάθμιση. Όπως εισηγήθηκα κι άλλοτε θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί εν προκειμένω η τεχνογνωσία του Ινστιτούτου Κύπρου, που κατάφερε να αξιοποιήσει τον ήλιο για τη θέρμανση και κλιματισμό του νέου τριώροφου κτιρίου του στα κύρια γραφεία του στη Λευκωσία. Παρόλο που ξεκίνησε μια κάποια διεργασία, δυστυχώς δεν είχε συνέχεια.
Το άλλο θέμα που πρέπει να ρυθμιστεί είναι η διάθεση της παραγόμενης ενέργειας στα ηλιακά και αιολικά πάρκα μέσω των δικτύων της ΑΗΚ. Ο μηχανισμός διανομής ηλεκτρικής ενέργειας υπάρχει παγκύπρια και τα αδειοδοτούμενα πάρκα μπορεί σχετικά εύκολα να συνδεθούν μ’ αυτόν. Το μόνο που απομένει είναι μια συμφωνία μεταξύ τους με τους όρους αυτής της συνεργασίας. Κι είναι εδώ που και πάλι οι Αρχές θα πρέπει να επέμβουν για υπερπήδηση τυχόν προβλημάτων.
Τέλος, θα πρέπει να μπει τάξη στην ανεξέλεγκτη χρήση του ιδιωτικού αυτοκινήτου, στην οποία έχω επανειλημμένα αναφερθεί, με την χρησιμοποίηση των δημόσιων μέσων μεταφορών.
Την προσπάθεια για εξοικονόμηση ενέργειας ή αξιοποίηση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα πρέπει να συνδράμει κι η αναμενόμενη εκμετάλλευση του φυσικού αερίου από την κυπριακή ΑΟΖ. Γιατί να μην σχεδιάσουμε τη διοχέτευση μικρής ποσότητας αερίου για τις ανάγκες παραγωγής ηλεκτρισμού στις εγκαταστάσεις της ΑΗΚ στο Βασιλικό, αφού ολοκληρωθούν οι αναγκαίες μετατροπές, παράλληλα με τις άλλες ενέργειες για τη μεταφορά του αλλού για διάθεση;